خودروهای مدرن با موتورهای احتراقی درونسوز از همان ابتداییترین مراحل ساخت در سال ۱۸۷۹ میلادی، دارای چند بخش ثابت بودند. یکی از این بخشها، سیستم انتقال قدرت بود. چرا که انتقال قدرت لازمه حرکت خودرو است. این سیستم در اتومبیلها اهمیت بسیاری دارد و از حساسترین بخشهای فنی آنها محسوب میشود.
بد نیست بدانید که سیستم انتقال قدرت در طول تاریخ صنعت خودروسازی تغییرات فراوانی کرده است و از مهمترین بخشهای فنی خودرو به شمار میرود. هنگام معرفی و کارشناسی اتومبیلها ساخته شده توسط شرکتهای خودروسازی، سیستم انتقال قدرت آنها معمولا پس از موتور مورد بررسی قرار میگیرد و نوع و ویژگیهایشان مطرح میشود که این نشان از اهمیت این سیستم در خودرو دارد. امروزه سیستم انتقال قدرت انواع مختلفی دارد که با توجه به کارایی خودرو مورد استفاده قرار میگیرند.
سیستم انتقال قدرت چیست و چه وظایفی دارد؟سیستم انتقال قدرت خودرو به زبان ساده وظیفه مهم انتقال قدرت تولید شده توسط موتور به چرخها جهت چرخش آنها و در نتیجه حرکت خودرو را بر عهده دارد. یعنی نیروی مکانیکی تولید شده توسط پیشرانه اتومبیل را به چرخها انتقال میدهد. بنابراین قطعات و بخشهای مختلف این سیستم در کنار هم ارتباط بین موتور و چرخها را برقرار میکنند. به عبارت دیگر میتوان گفت هر قطعهای که بین موتور و چرخها قرار دهد جزو سیستم انتقال قدرت به حساب میآید. قطع و وصل قدرت، تغییر توان موتور و تنظیم دور چرخها هم از جمله وظایف مهم سیستم انتقال قدرت است.
اهمیت سیستم انتقال قدرت خودرواهمیت سیستم انتقال قدرت خودرو از این جهت بیشتر میشود که باید انتقال قدرت و توان تولیدی موتور با کمترین کاهش و هدر رفت به چرخها برسد. همچنین سیستم انتقال قدرت در واقع همزمان با انتقال توان موتور، سرعت و شتاب خودرو را کنترل میکند. اما این سیستم وظایف دیگری نیز بر عهده دارد که عبارتند از: قطع و وصل قدرت: این سیستم همچنین باید بتواند عمل انتقال قدرت را در مواقع لازم قطع و وصل کند. تغییر توان موتور: سیستم انتقال قدرت باید بتواند قدرت تولیدی موتور(توان و گشتاور) را تغییر دهد و با شرایط متفاوت رانندگی تنظیم کند. سپس این قدرت را به چرخها منتقل سازد. تنظیم دور چرخها: چرخها نیز باید با توجه به شرایط متفاوت جاده و از نظر پیچها، ناهمواریها و اصطکاک دورهای متفاوتی داشته باشند. وظیفه تنظیم این دورها بر اساس توان خروجی موتور نیز با سیستم انتقال قدرت است. هریک از این وظایف را یکی از اجزای گیربکس برعهده دارند که در کنار هم انتقال قدرت را در خودرو به صورت کامل و بینقص انجام میدهند. اما شرح وظایف سیستم انتقال قدرت، خود گویای اهمیت این سیستم خواهد بود. بنابراین جلوگیری از استهلاک و خرابی آن نیز در درجه بالای اهمیت در بین لیست مراقبتهای معمول خودرو قرار دارد. شناخت اجزای سیستم انتقال قدرت و حساسیتهای آنها به این مراقبت و رعایت نکاتی که باید کمک خواهد کرد.
اجزای سیستم انتقال قدرتسیستم انتقال قدرت از کنار هم قرار گرفتن بخشها و قطعات فراوانی در حد فاصل موتور و چرخها تشکیل میشود. اما این سیستم در کل دارای چند جزء اصلی است که این اجزا خود ممکن است قطعات ریزتر و جزئیتری داشته باشند. اجزای اصلی سیستم انتقال قدرت عبارتند از:
در ادامه این اجزا را به تفصیل بررسی میکنیم.
کلاچاین دستگاه که خود میتواند به عنوان یک سیستم جدا مورد بررسی قرار گیرد وظیفه قطع ارتباط جعبه دنده با موتور را برعهده دارد. به این ترتیب که ممکن است با وجود کار کردن موتور، درگیری بین کلاچ و جعبه دنده وجود نداشته باشد و خودرو حرکت نکند. کنترل سیستم کلاچ توسط پدال زیر پای چپ راننده امکان پذیر است. این سیستم خود از قطعات متعددی تشکیل شده است. اصلیترین قطعات آن شامل این موارد میشوند: ∗ پوشش کلاچ∗ صفحه کلاچ (صفحه کلاچ خیس یا روغنی، صفحه کلاچ خشک)∗ فلایویل∗ صفحه فشار
۲. گیربکسوظیفه تغییر نیرو (توان و گشتاور) خروجی موتور پیش از انتقال آنها به چرخهابرعهده گیربکس یا جعبه دنده است. به این ترتیب که با توجه به نیاز راننده یا وضعیت جاده، دور موتور را پایین آورده و گشتاور را بالا میبرد یا بالعکس. برای مثال در سربالاییها نیاز است که دور موتور کم و گشتاور بالا برود یا در مواقعی که خودرو در سرعت و با شتاب بالا در حال حرکت است نیاز به دور موتور بالا و گشتاور کم است. جعبه دنده را میتوان یک دستگاه پیچیده دانست که از تعداد زیادی قطعات ریز و درشت در درجه اهمیتها متفاوت تشکیل شده است.
۳. گاردانگاردان یا کاردان، در سیستم انتقال قدرت نقش رابط بین گیربکس و دیفرانسیل را به عهده دارد. در عین این ایجاد ارتباط طولی، گشتاور چرخشی گیربکس را به دیفرانسیل منتقل میکند. گاردان البته تنها در خودروهای دیفرانسیل عقب برای این انتقال کاربرد دارد و در خودروهای دیفرانسیل جلو که مولد نیرو و سیستم انتقال قدرت همه در جلوی اتومبیل قرار دارند کاربردی ندارد. گاردان به موازای محور طولی خودرو کشیده میشود.
۴. دیفرانسیلتقریبا بخش انتهایی سیستم انتقال قدرت است و با تقسیم گشتاور رسیده از موتور بین دو یا چهار چرخ، آنها را به حرکت در میآورد. دیفرانسیل گاهی بین دو چرخ عقب، جلو و یا هردو قرار میگیرد که این مساله در تعیین کردن نوع سیستم انتقال قدرت نقش کلیدی دارد. دیفرانسیل همچنین وظیفه دارد که سرعت حرکت چرخها را در شرایط مختلف تنظیم کند و این سرعت در شرایط مختلف در بین چرخها به میزان مناسب تقسیم شود. به این ترتیب که هر چرخ میزان لازم از گشتاور را دریافت کرده و دور مناسب خود را داشته باشد. برای مثال هنگام عبور از پیچها، برای جلوگیری از چپ شدن خودرو، هر چرخ باید سرعت لازم خود را داشته باشد. دیفرانسیل نیز مانند دیگر بخشهای سیستم انتقال قدرت خود دارای اجزا و قطعات ریز و درشت است.
۵. پلوسمرحله نهایی انتقال نیروی موتور به چرخها از طریق پلوس صورت میگیرد. پلوس میلهای است که بین دیفرانسیل و چرخها قرار گرفته و ضمن اتصال آنها انتقال نیروی چرخشی رسیده به دیفرانسیل را به چرخها برعهده دارد. این میله در دو سمت دیفرانسیل و برای برقراری ارتباط با هر چرخ به صورت جداگانه تعبیه میشود. انتقال انرژی چرخشی به چرخها پیشتر توسط ساچمههایی که در سر پلوس طراحی میشد صورت میگرفت. اما امروزه یک سه شاخه جای آن ساچمههای قدیمی را گرفته است. استفاده از این سه شاخهها ضریب انتقال نیرو را بالاتر برده و هدررفت آن را کاهش داده است. در کنار پلوس قطعهای به نام پلوس خلاصکن قرار دارد که درصورت غیر فعال بودن سیستم انتقال قدرت این قطعه را از محل اتصالش به چرخها آزاد میکند و با فعالیت مجدد، سیستم پلوس را به محل مورد نظر قفل میسازد. استفاده از پلوس خلاص کن به منظور کاهش استهلاک این قطعه است. در خودروهای تمام چرخ محرک(AWD) که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت از پلوس خلاص کن استفاده نمیشود. پلوس در بخش اتصال به چرخها فرمی متحرک و مفصل گونه دارد و از قطعات با استهلاک بالای سیستم انتقال نیرو و به طور کلی خودرو محسوب میشود.
|
جهت دریافت مشاوره و خرید از واردکننده و تامین کننده لوازم یدکی انواع خودروهای هیوندای و کیاموتورز با شماره ۳۲۱۵۳۸۲ ۰۹۱۲ تماس حاصل نمایید.
خودروهای مدرن با موتورهای احتراقی درونسوز از همان ابتداییترین مراحل ساخت در سال ۱۸۷۹ میلادی، دارای چند بخش ثابت بودند. یکی از این بخشها، سیستم انتقال قدرت بود. چرا که انتقال قدرت لازمه حرکت خودرو است. این سیستم در اتومبیلها اهمیت بسیاری دارد و از حساسترین بخشهای فنی آنها محسوب میشود.
بد نیست بدانید که سیستم انتقال قدرت در طول تاریخ صنعت خودروسازی تغییرات فراوانی کرده است و از مهمترین بخشهای فنی خودرو به شمار میرود. هنگام معرفی و کارشناسی اتومبیلها ساخته شده توسط شرکتهای خودروسازی، سیستم انتقال قدرت آنها معمولا پس از موتور مورد بررسی قرار میگیرد و نوع و ویژگیهایشان مطرح میشود که این نشان از اهمیت این سیستم در خودرو دارد. امروزه سیستم انتقال قدرت انواع مختلفی دارد که با توجه به کارایی خودرو مورد استفاده قرار میگیرند.
سیستم انتقال قدرت چیست و چه وظایفی دارد؟سیستم انتقال قدرت خودرو به زبان ساده وظیفه مهم انتقال قدرت تولید شده توسط موتور به چرخها جهت چرخش آنها و در نتیجه حرکت خودرو را بر عهده دارد. یعنی نیروی مکانیکی تولید شده توسط پیشرانه اتومبیل را به چرخها انتقال میدهد. بنابراین قطعات و بخشهای مختلف این سیستم در کنار هم ارتباط بین موتور و چرخها را برقرار میکنند. به عبارت دیگر میتوان گفت هر قطعهای که بین موتور و چرخها قرار دهد جزو سیستم انتقال قدرت به حساب میآید. قطع و وصل قدرت، تغییر توان موتور و تنظیم دور چرخها هم از جمله وظایف مهم سیستم انتقال قدرت است.
اهمیت سیستم انتقال قدرت خودرواهمیت سیستم انتقال قدرت خودرو از این جهت بیشتر میشود که باید انتقال قدرت و توان تولیدی موتور با کمترین کاهش و هدر رفت به چرخها برسد. همچنین سیستم انتقال قدرت در واقع همزمان با انتقال توان موتور، سرعت و شتاب خودرو را کنترل میکند. اما این سیستم وظایف دیگری نیز بر عهده دارد که عبارتند از: قطع و وصل قدرت: این سیستم همچنین باید بتواند عمل انتقال قدرت را در مواقع لازم قطع و وصل کند. تغییر توان موتور: سیستم انتقال قدرت باید بتواند قدرت تولیدی موتور(توان و گشتاور) را تغییر دهد و با شرایط متفاوت رانندگی تنظیم کند. سپس این قدرت را به چرخها منتقل سازد. تنظیم دور چرخها: چرخها نیز باید با توجه به شرایط متفاوت جاده و از نظر پیچها، ناهمواریها و اصطکاک دورهای متفاوتی داشته باشند. وظیفه تنظیم این دورها بر اساس توان خروجی موتور نیز با سیستم انتقال قدرت است. هریک از این وظایف را یکی از اجزای گیربکس برعهده دارند که در کنار هم انتقال قدرت را در خودرو به صورت کامل و بینقص انجام میدهند. اما شرح وظایف سیستم انتقال قدرت، خود گویای اهمیت این سیستم خواهد بود. بنابراین جلوگیری از استهلاک و خرابی آن نیز در درجه بالای اهمیت در بین لیست مراقبتهای معمول خودرو قرار دارد. شناخت اجزای سیستم انتقال قدرت و حساسیتهای آنها به این مراقبت و رعایت نکاتی که باید کمک خواهد کرد.
اجزای سیستم انتقال قدرتسیستم انتقال قدرت از کنار هم قرار گرفتن بخشها و قطعات فراوانی در حد فاصل موتور و چرخها تشکیل میشود. اما این سیستم در کل دارای چند جزء اصلی است که این اجزا خود ممکن است قطعات ریزتر و جزئیتری داشته باشند. اجزای اصلی سیستم انتقال قدرت عبارتند از:
در ادامه این اجزا را به تفصیل بررسی میکنیم.
کلاچاین دستگاه که خود میتواند به عنوان یک سیستم جدا مورد بررسی قرار گیرد وظیفه قطع ارتباط جعبه دنده با موتور را برعهده دارد. به این ترتیب که ممکن است با وجود کار کردن موتور، درگیری بین کلاچ و جعبه دنده وجود نداشته باشد و خودرو حرکت نکند. کنترل سیستم کلاچ توسط پدال زیر پای چپ راننده امکان پذیر است. این سیستم خود از قطعات متعددی تشکیل شده است. اصلیترین قطعات آن شامل این موارد میشوند: ∗ پوشش کلاچ∗ صفحه کلاچ (صفحه کلاچ خیس یا روغنی، صفحه کلاچ خشک)∗ فلایویل∗ صفحه فشار
۲. گیربکسوظیفه تغییر نیرو (توان و گشتاور) خروجی موتور پیش از انتقال آنها به چرخهابرعهده گیربکس یا جعبه دنده است. به این ترتیب که با توجه به نیاز راننده یا وضعیت جاده، دور موتور را پایین آورده و گشتاور را بالا میبرد یا بالعکس. برای مثال در سربالاییها نیاز است که دور موتور کم و گشتاور بالا برود یا در مواقعی که خودرو در سرعت و با شتاب بالا در حال حرکت است نیاز به دور موتور بالا و گشتاور کم است. جعبه دنده را میتوان یک دستگاه پیچیده دانست که از تعداد زیادی قطعات ریز و درشت در درجه اهمیتها متفاوت تشکیل شده است.
۳. گاردانگاردان یا کاردان، در سیستم انتقال قدرت نقش رابط بین گیربکس و دیفرانسیل را به عهده دارد. در عین این ایجاد ارتباط طولی، گشتاور چرخشی گیربکس را به دیفرانسیل منتقل میکند. گاردان البته تنها در خودروهای دیفرانسیل عقب برای این انتقال کاربرد دارد و در خودروهای دیفرانسیل جلو که مولد نیرو و سیستم انتقال قدرت همه در جلوی اتومبیل قرار دارند کاربردی ندارد. گاردان به موازای محور طولی خودرو کشیده میشود.
۴. دیفرانسیلتقریبا بخش انتهایی سیستم انتقال قدرت است و با تقسیم گشتاور رسیده از موتور بین دو یا چهار چرخ، آنها را به حرکت در میآورد. دیفرانسیل گاهی بین دو چرخ عقب، جلو و یا هردو قرار میگیرد که این مساله در تعیین کردن نوع سیستم انتقال قدرت نقش کلیدی دارد. دیفرانسیل همچنین وظیفه دارد که سرعت حرکت چرخها را در شرایط مختلف تنظیم کند و این سرعت در شرایط مختلف در بین چرخها به میزان مناسب تقسیم شود. به این ترتیب که هر چرخ میزان لازم از گشتاور را دریافت کرده و دور مناسب خود را داشته باشد. برای مثال هنگام عبور از پیچها، برای جلوگیری از چپ شدن خودرو، هر چرخ باید سرعت لازم خود را داشته باشد. دیفرانسیل نیز مانند دیگر بخشهای سیستم انتقال قدرت خود دارای اجزا و قطعات ریز و درشت است.
۵. پلوسمرحله نهایی انتقال نیروی موتور به چرخها از طریق پلوس صورت میگیرد. پلوس میلهای است که بین دیفرانسیل و چرخها قرار گرفته و ضمن اتصال آنها انتقال نیروی چرخشی رسیده به دیفرانسیل را به چرخها برعهده دارد. این میله در دو سمت دیفرانسیل و برای برقراری ارتباط با هر چرخ به صورت جداگانه تعبیه میشود. انتقال انرژی چرخشی به چرخها پیشتر توسط ساچمههایی که در سر پلوس طراحی میشد صورت میگرفت. اما امروزه یک سه شاخه جای آن ساچمههای قدیمی را گرفته است. استفاده از این سه شاخهها ضریب انتقال نیرو را بالاتر برده و هدررفت آن را کاهش داده است. در کنار پلوس قطعهای به نام پلوس خلاصکن قرار دارد که درصورت غیر فعال بودن سیستم انتقال قدرت این قطعه را از محل اتصالش به چرخها آزاد میکند و با فعالیت مجدد، سیستم پلوس را به محل مورد نظر قفل میسازد. استفاده از پلوس خلاص کن به منظور کاهش استهلاک این قطعه است. در خودروهای تمام چرخ محرک(AWD) که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت از پلوس خلاص کن استفاده نمیشود. پلوس در بخش اتصال به چرخها فرمی متحرک و مفصل گونه دارد و از قطعات با استهلاک بالای سیستم انتقال نیرو و به طور کلی خودرو محسوب میشود.
|
جهت دریافت مشاوره و خرید از واردکننده و تامین کننده لوازم یدکی انواع خودروهای هیوندای و کیاموتورز با شماره ۳۲۱۵۳۸۲ ۰۹۱۲ تماس حاصل نمایید.