علت روغن‌ریزی خودرو چیست؟
مایع روان‌کار یا روغن، از درون کارتل موتور توسط پمپ روغن به سمت مجاری میل‌لنگ، یاتاقان‌ها، سرسیلندر، پیستون و سایر بخش‌ها راه پیدا می‌کند تا حرکت روان آن‌ها را تضمین کند و اصطکاک مزاحم میان قطعات متحرک فلزی، به‌ویژه یاتاقان‌های میل‌لنگ، میل بادامک و… را به حداقل برساند.

اگر میزان روغن پیشرانه در اثر نشتی به کمتر از حد استاندارد برسد، آن‌گاه عمر موتور و قطعات حساس آن به حداقل می‌رسد و امکان قفل‌شدن پیشرانه وجود خواهد داشت. هم‌چنین مکانیزم‌ها و چرخ‌دنده‌های درون جعبه‌دنده نیز جهت انجام صحیح وظایف خود، نیاز به وجود روان‌کار درون محفظه گیربکس دارند تا اصطکاک میان قطعات متحرک گیربکس به پایین‌ترین سطح برسد و برای مدت‌های طولانی، بدون نیاز به سرویس و تعمیرات به کار خود ادامه دهد.
سازندگان بخش‌های فنی موتور و گیربکس، جهت آب‌بندی این قطعات در برابر نشتی روغن، از چسب‌های ویژه درزبندی و آب‌بندهایی موسوم به کاسه‌نمد استفاده می‌کنند. اگر مشکلی برای کاسه‌نمد یا چسب آب‌بندی به وجود آید، نشتی روغن گریزناپذیر خواهد بود. رایج‌ترین بخش‌های فنی خودرو که معمولا دچار روغن‌ریزی خواهند شد، شامل موارد زیر است:

کارتل روغن
محل اتصال کارتل (محفظه روغن) به بلوک سیلندر با چسب مخصوص آب‌بندی می‌شود و در صورت عدم اعمال چسب مناسب به این بخش و یا استفاده از واشر نامرغوب، احتمال نشتی روغن از سطح تماس کارتل با موتور وجود خواهد داشت. همچنین پیچ تخلیه کارتل نیز در صورت عدم آب‌بندی مناسب و خرابی رزوه‌های آن می‌تواند به منبع نشتی روغن از زیر کارتل تبدیل شود.

نشتی روغن از کاسه‌نمدهای میل‌لنگ
هر دو انتهای میل‌لنگ توسط دو عدد کاسه‌نمد آب‌بندی شده است و خرابی هر یک از این کاسه‌نمدها می‌تواند منجر به بروز روغن‌ریزی از جوانب تحتانی موتور شود.

خرابی واشر قالپاق سرسیلندر
معمولا از یک درب یا قالپاق پلاستیکی یا فلزی جهت بستن فضای روی میل‌سوپاپ و سایر قطعات این بخش استفاده می‌شود. فضای بالای سر سیلندر سرشار از روغن است و به همین دلیل نیز قالپاق روی آن بایست با استفاده از واشر و یا چسب مناسب تحت عایق‌بندی و آب‌بندی قرار بگیرد. بروز ایراد در واشر قالپاق مطمئنا به روغن‌ریزی از ناحیه بالای سر سیلندر منجر خواهد شد

روغن‌ریزی از واشر سرسیلندر
معمولا شنیده‌ایم که خرابی واشر سرسیلندر قاطی شدن آب و روغن را نتیجه می‌دهد؛ اما یکی از اثرات غیرمعمول خرابی واشر سر سیلندر، نشتی روغن از فضای بین بلوک و سرسیلندر است؛ چراکه واشر سرسیلندر وظیفه آب‌بندی کانال‌های روغن، آب و کمپرس هوای محفظه احتراق را بر عهده داشته و از نفوذ سیالات موجود در این بخش به بیرون جلوگیری به عمل می‌آورد؛ بنابراین خرابی واشر سر سیلندر و از دست رفتن کیفیت آن، می‌تواند به نشتی روغن از فضای بین بلوک و سرسیلندر منجر شود. همچنین میل‌سوپاپ نیز دارای کاسه‌نمد است که در صورت عیب پیدا کردن، روغن‌ریزی از محل آن اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

روغن‌ریزی از گیربکس
همان‌طور که اشاره شد گیربکس نیز مملو از روغن است و برای آب‌بندی آن از کاسه‌نمدهای مختلف استفاده می‌شود. کاسه‌نمدهای پلوس و شافت اصلی از جمله این موارد هستند که خرابی آن‌ها سبب نشتی و تخلیه روغن جعبه‌دنده خواهد شد.

سایر موارد
علاوه بر موارد یاد شده، احتمال نشتی روغن از جعبه فرمان هیدرولیک، فیلتر و لوله بخارات روغن نیز وجود خواهد داشت.

راه‌های رفع روغن‌ریزی خودرو 
با توجه به موارد گفته شده در بالا، نشتی روغن ماشین می‌تواند علل مختلفی داشته باشد؛ بنابراین راه‌های رفع هر یک نیز بسته به منبع روغن‌ریزی متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال اگر نشتی روغن از سمت کارتل باشد، نیاز به باز و بسته شدن مجدد آن خواهد بود. در این بین سطوح کارتل و موتور به طور کامل تمیز شده و سمباده زده می‌شود و مجددا از چسب نو جهت آب‌بندی این بخش استفاده خواهد شد.

در صورت خرابی واشر قالپاق، واشر سرسیلندر، کاسه‌نمدهای میل‌لنگ، کاسه‌نمدهای گیربکس و … نیز بایست نسبت به تعویض آن‌ها اقدام کرد. البته این کار توسط تعمیرکار ماهر صورت می‌پذیرد و در منزل امکان‌پذیر نخواهد بود.

لازم به تذکر است که معمولا تعویض کاسه‌نمدها چندان هزینه‌بر نیست، اما اگر کاسه‌نمد شفت ورودی گیربکس و یا واشر سرسیلندر دلیل روغن‌ریزی خودرو باشد، آنگاه هزینه رفع نشتی بالاتر از سایر موارد خواهد شد.

جمع‌بندی
در یک کلام باید تاکید کنیم که به هیچ وجه نشتی‌های کوچک روغن را نادیده نگیرید. چراکه هر روغن‌ریزی اندک در صورت سهل‌انگاری قطعا به‌تدریج بیشتر خواهد شد و شاید نتایج فاجعه ‎باری برای موتور و گیربکس به دنبال داشته باشد. بسیاری از موارد قفل شدن موتور و گیربکس، ناشی از همین نشتی روغن بوده است که هزینه مالی فراوانی برای مالک خودرو به دنبال داشته‌اند؛ بنابراین در صورت مشاهده نشتی حتما خودرو را به تعمیرکار ماهر ارجاع دهید تا اقدامات لازم جهت رفع عیب را انجام دهد.